Tìm giảng viên học vị cao khó khăn đến mức nào mà ngay cả
những trường được đầu tư nhiều tiền của như các đại học địa phương cũng
chật vật?
Lời kể của “nhà giàu”
Danh
sách các trường có ngành học bị tạm dừng tuyển sinh với hàng loạt
trường địa phương ở Hà Nam, Hưng Yên, Ninh Bình, Hải Phòng, Phú Thọ,
Thái Nguyên, Bắc Giang, Phú Yên, Quảng Bình, Quảng Nam, Quy Nhơn, Thái
Bình, Cần Thơ… không khiến những người trong ngành bất ngờ. Bởi vì, việc
thiếu hụt đội ngũ giảng viên trình độ cao được nhận định từ khi hàng
loạt địa phương bùng phát việc nâng cấp trường cao đẳng lên đại học.
Ông
Trần Phương, Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, cho
rằng, những người tốt nghiệp ĐH và thạc sĩ trở lên phần lớn đều ở Hà
Nội, chiếm khoảng 50%. Con số này ở TPHCM là khoảng 25%. Và hơn 60 tỉnh,
thành chia nhau phần còn lại. Như vậy các tỉnh làm sao có đủ giảng viên
để phát triển trường ĐH?
Chia sẻ câu chuyện thiếu giảng viên ở
địa phương, ông Trần Phương tiết lộ một câu chuyện thực tế: “Chủ tịch
HĐQT một trường ĐH ở Nam Định đã phải lên tận Hà Nội để “cầu cứu” tôi,
đề nghị cho mượn một số thầy cô giáo của trường ĐH Kinh doanh và Công
nghệ về giảng dạy. Tôi đồng ý cho các trường mượn giảng viên và vài
trưởng khoa, nhưng họ chỉ đứng tên để qua mặt Bộ GD-ĐT mà thôi. Bộ cứ
thấy tên trưởng khoa là tiến sĩ thì cho phép mở ngành, mở trường...
Nhưng mấy ông tiến sĩ đó dạy ở Hà Nội đã hết hơi, làm sao mà đi thêm 100
km nữa mà dạy?”.
Rập rình vì… thu nhập
Tân
giảng viên của một trường đại học ngành tài chính – ngân hàng chia sẻ
về quá trình tìm việc sau khi quyết định về Việt Nam. Hơn mười năm học
tập và làm trợ giảng của một trường đại học danh tiếng của Pháp, với học
vị tiến sĩ, tưởng như anh T. sẽ dễ dàng tìm việc trong nước. Tuy nhiên,
cũng phải tới hơn 1 năm sau khi trở về, anh mới được một trường tiếp
nhận. “Có thể do mối quan hệ của tôi không tốt nên dù đọc báo thấy nói
là thiếu giảng viên nhưng tìm thông tin trên trang web của các trường
lại không thấy tuyển giảng viên. Có trường tôi mang hồ sơ đến nộp cho
khoa, khoa báo lại là đã nộp cho trường và… hết, không có hồi âm gì hơn.
Các trường ở địa phương có vẻ nhiều chỉ tiêu tuyển hơn và việc xét
tuyển khá đơn giản, nhưng tôi không muốn về làm vì còn gia đình ở Hà
Nội”.
Với thu nhập ban đầu là lương cơ bản ở hệ số 3, năm đầu tiên
được hưởng 85% cộng vài khoản lặt vặt khác, theo anh T., sở dĩ anh vẫn
đi tìm việc làm giảng viên là do vẫn thấy tha thiết với nghề giáo.
“Nhưng nếu sau một thời gian làm nghề mà thấy không phù hợp nữa, chắc
tôi sẽ phải tìm cách chuyển” – anh T khẳng định. Đây cũng là lý do anh
T. vẫn còn băn khoăn trước khi quyết định nhận việc hay không bởi theo
quy định anh sẽ phải nộp các giấy tờ, văn bằng gốc, và sau 1 năm phải ký
cam kết sẽ không chuyển việc trong vòng tối thiểu 5 năm. “Tất nhiên quy
định là quy định chung, khi về Việt Nam tôi đã chấp nhận mức thu nhập
thấp hơn, môi trường làm việc cũng khó mà so sánh với cơ sở ở nước
ngoài. Tuy nhiên, việc các trường lo trói chân giảng viên quá kỹ cũng
khiến cho những người mới về làm việc như tôi cảm thấy ngại ngần”.
Nỗi
băn khoăn của anh T. được hiệu trưởng các trường chia sẻ. Hiệu trưởng
một trường ĐH công lập mới được nâng cấp cho biết quy định về mức lương,
quy trình tuyển dụng phức tạp là những nguyên nhân khiến các trường gặp
khó khăn trong việc tìm giảng viên. “Thu nhập trung bình của một giảng
viên hiện chỉ khoảng 4 triệu đồng/ tháng, và những người trẻ năng động,
có trình độ thích ra ngoài làm việc hơn là làm giảng viên không chỉ do
thu nhập cao hơn mà còn vì môi trường thoải mái hơn.”.
Ông Lê Hữu
Lập - phó Giám đốc Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông – đơn vị có
50% cán bộ giảng viên trình độ đại học - than thở: “Những ngành nhà
trường đào tạo là những ngành “nóng”, nên nhiều tiến sĩ đi du học về
thường ra ngoài làm lương cao hơn chứ không về trường làm giảng viên”.
Theo ông Lập, những người ở Viện nghiên cứu thì nghiên cứu rất giỏi
nhưng lại không có kỹ năng thuyết trình, phải đào tạo thêm kiến thức về
sư phạm thì mới giảng dạy được. Với đối tượng là sinh viên giỏi, sau khi
tốt nghiệp, nhà trường cử ra nước ngoài học hoặc theo học bổng nhưng
cũng ít sinh viên quay về trường giảng dạy. Học viện rất muốn tuyển đối
tượng du học nước ngoài về nhưng rất khó cũng vì lý do thu nhập.
Ông
Nguyễn Đình Luận, hiệu trưởng trường ĐH Hà Nội cũng khẳng định xu hướng
không ít giảng viên sau khi có học vị tiến sĩ sẽ di chuyển ra khỏi khu
vực giảng dạy, tìm những công việc ở các bộ, ngành, những nơi đem lại
thu nhập tốt hơn.
Cố chiều để giữ chân
Theo
nhận định của lãnh đạo các cơ sở đào tạo, cơ chế, chính sách chung thu
hút cán bộ khoa học có trình độ cao ở trong và ngoài nước đến làm việc
trong các trường ĐH, CĐ dù đã có nhưng chưa đột phá. Do vậy, trường ĐH
muốn tìm được giảng viên có trình độ cao phải nghĩ ra đủ cách.
Mỗi
năm Học viện Tài chính phải tuyển mới từ 30-40 giảng viên. Nguồn tuyển
chủ yếu của trường là giảng viên có trình độ thạc sĩ trở lên của các
trường ĐH khác, đối tượng thứ hai là sinh viên tốt nghiệp ĐH từ khá trở
lên, tuyển để đào tạo lên vì nếu không sẽ không đủ giảng viên.
Ông
Ngô Thế Chi, Giám đốc Học viện Tài chính, cho biết, để giữ chân các
giảng viên trẻ, nhà trường dành cho họ nhiều chính sách ưu đãi như đi
học thạc sĩ được hỗ trợ 50% học phí, học tiến sĩ được hỗ trợ 100% học
phí. Giảng viên là tiến sĩ trở lên được giao chủ nhiệm ít nhất 1 đề tài/
năm. Các giảng viên được tạo điều kiện cho đi giảng dạy tại các trường
ngoài, nói chuyện tại các doanh nghiệp để có thêm thu nhập...
Để
thu hút giảng viên giỏi, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông đưa ra
nhiều chính sách ưu tiên như hỗ trợ thêm về lương, đầu tư cho giảng viên
trau dồi nghiệp vụ, ưu tiên các dự án nghiên cứu…
Còn tại trường
ĐH Mỏ Địa chất, với những chuyên ngành đào tạo chính, nhà trường tạo
nguồn giảng viên bằng cách lấy sinh viên giỏi để đào tạo tại chỗ hoặc
gửi đi nước ngoài đào tạo.
“Trước đây, chúng tôi rất khó khăn
trong việc giữ giảng viên ở lại trường. Nhưng hiện nay, tình trạng này
đã được cải thiện bằng cách nhà trường dành nhiều ưu đãi cho giảng viên,
đặc biệt là các giảng viên trẻ, như học bổng đào tạo tiến sĩ ở cả trong
và nước ngoài, hỗ trợ hoàn toàn kinh phí học ngoại ngữ khi lấy được
chứng chỉ ngoại ngữ. Đặc biệt, trường cố gắng tạo điều kiện tốt nhất về
giảng dạy, nghiên cứu cho giảng viên, để họ thấy thu nhập ở các doanh
nghiệp hiện nay có khi không ổn định bằng ở trường” - ông Lê Trọng
Thắng, trưởng phòng Đào tạo trường ĐH Mỏ Địa chất cho biết.
-----------------------------------------------
Không có nhận xét nào: