Không thể cấm học trò chơi Facebook (FB),
càng không thể cấm các em thể hiện tâm tư, tình cảm, lý lẽ, bức xúc của
mình trên mạng xã hội. Thực tế cho thấy nếu nhà trường tạo được những
kênh tương tác hiệu quả, chuyện “ẩn danh” nói xấu thầy cô trên FB sẽ
được hạn chế.
Niềm vui, nỗi buồn trong học tập đều được học sinh thời nay chia sẻ trên mạng xã hội |
“Học trò ngày nay có tính độc lập và phản biện rất cao,
đặc biệt là học trò thành phố, nơi các em được cập nhật về kiến thức,
công nghệ rất tốt. Nếu không được định hướng, các em sẽ tự cho mình
quyền được phán xét, bêu xấu người khác với công cụ là mạng xã hội mà
không lường trước hậu quả của nó” - một chuyên viên Sở GD-ĐT TP.HCM nhận
xét.
Nhu cầu bức thiết
"Người thầy không chỉ đóng vai trò người truyền giảng
tri thức mà còn phải trở thành một chuyên viên tâm lý biết tôn trọng,
thấu hiểu và lắng nghe các em thay vì chỉ áp đặt theo ý mình"
Thầy Nguyễn Hữu Thanh
|
Giáo viên nặng lời, cư xử chưa chuẩn mực, cách dạy chưa
phù hợp, cho bài tập, cho điểm theo kiểu “làm khó học sinh”..., tất
cả những điều này, từ khi có mạng xã hội, đều được học sinh đem “xả”
trên công cụ đắc lực này. Ở đó, học trò có thể giấu tên mà thông tin
lại được lan truyền nhanh nhất, được nhiều người biết đến nhất.
Theo một số học sinh ở các trường THPT Kim Liên, Đống
Đa (Hà Nội), việc nói xấu thầy cô đều xuất phát từ việc “cô cho điểm
sai”, “cô không công bằng”, cách cô mắng mỏ, thậm chí xúc phạm học
sinh... Cũng có trường hợp nói xấu chỉ vì không thích cách cô ăn mặc,
nói năng hoặc do cô quá nghiêm khắc...
Thầy Nguyễn Hữu Thanh, trợ lý thanh niên Trường THPT
Nguyễn Du (Q.10, TP.HCM), cho rằng: “Ở lứa tuổi học trò có những phản
ứng mang tính bộc phát, tức thời không kiểm soát khi không hài lòng với
cách xử lý của thầy cô hoặc bất đồng với bạn bè. Các em chọn cách lấy
thầy cô, bạn bè để công kích, bình phẩm, chế giễu. Những thông tin không
đẹp, không biết đúng sai này cứ lan nhanh, vô tình ảnh hưởng đến danh
dự của thầy cô và nhà trường, tạo thành những vết hằn khó phai mờ trong
quá trình giảng dạy và giao tiếp giữa cả thầy lẫn trò. Điều này xuất
phát từ việc định hướng chưa tốt của nhà trường cho chính các em học
sinh và chính bản thân các em chưa được trang bị văn hóa giao tiếp, ứng
xử trong việc sử dụng công cụ mạng xã hội”.
Chuyện “học sinh nói xấu thầy cô” không phải là chuyện
hi hữu nữa nên không ít thầy cô giáo ở Hà Nội khi được hỏi về chuyện này
đều cho biết họ không bất ngờ. Nhưng ứng xử, suy nghĩ của mỗi người lại
khác nhau.
Cô Hồng Mai, một giáo viên THCS, nói: “Nếu bỏ công đi
tìm hiểu trên FB thì không khó tìm được những phát ngôn gây sốc về thầy
cô, hoặc có thể bắt gặp học sinh nói xấu chính mình. Nên để đỡ “sốc” thì
coi như không biết điều đó”. Tuy nhiên có nhiều thầy cô giáo cũng lập
FB để kiểm soát học sinh.
Về việc này, Huy Anh, một học sinh lớp 11 ở Hà Nội,
thừa nhận: “Nhiều thông tin bọn em tám chuyện trên FB, cô chủ nhiệm
đều biết. Có những buổi sinh hoạt lớp cô chỉ mang nội dung chúng em chat
trên FB để mắng mỏ. Trong đó có khá nhiều thông tin cô suy diễn. Em
nghĩ đó không phải cách hay. Vì học sinh nếu thấy ấm ức và không phục
thầy cô thì có nhiều chỗ, nhiều cách để nói xấu lắm”. Theo Huy Anh, “có
những bạn đặt ký hiệu cho thầy cô giáo. Trong giới học sinh chúng em ai
cũng biết bạn đó nói về ai nhưng cô thì không có bằng chứng để truy”.
Tại TP.HCM cũng có trường hợp học trò công khai nói xấu
thầy chủ nhiệm trên FB, khi bị mời lên phòng giám thị lập biên bản và
gửi thông tin về phụ huynh thì ngay hôm sau xuất hiện một trang FB mới
với một cái tên khác phản ứng gay gắt việc này, cho rằng nhà trường xâm
phạm quyền tự do của học sinh.
“Xả” mà không sợ trù dập
Tạo cho học sinh nhiều kênh để trình bày tâm tư, nguyện
vọng của mình, phản biện những điều các em cho là chưa đúng - đây là
giải pháp nhiều trường đã và đang thực hiện để hạn chế việc học sinh
mang tất cả mọi điều lên mạng xã hội.
“Ngoài hộp thư “Điều em muốn nói”, cứ mỗi năm hai lần
trường tổ chức đối thoại giữa ban giám hiệu và học sinh. Đó có thể
là cán bộ lớp, cũng có thể là những học sinh bình thường được mời ngẫu
nhiên. Các em được khuyến khích viết ra giấy những tâm sự, uẩn khúc
trong lòng, điều thích và không thích, nhận xét về việc học, về thầy cô
mà không cần ghi tên. Tất cả thông tin này đều được bảo mật, và từ những
tư liệu này nhà trường biết được tâm tư, nguyện vọng của học sinh để
điều chỉnh một số hoạt động của nhà trường” - ông Cao Đức Khoa, hiệu
trưởng Trường THCS Võ Trường Toản, Q.1, TP.HCM, cho biết đấy là cách nhà
trường khuyến khích học sinh nói ra những bức xúc của mình thay vì “xả”
trên mạng xã hội.
Tại Trường THPT Võ Trường Toản, Q.12, TP.HCM, học sinh
luôn được tạo điều kiện tốt nhất để gặp và trao đổi các vấn đề với hiệu
trưởng. Anh Đoàn Vũ Hải, trợ lý thanh niên của trường, cho biết: “Trường
có các hộp thư góp ý dành cho thầy cô, hộp thư góp ý hiệu trưởng. Khi
có sự cố gì, có bức xúc, vấn đề gì về việc dạy và học, học sinh có thể
gặp hiệu trưởng để trình bày. Ban giám hiệu cho phép học sinh được thoải
mái nói ý kiến của mình. Ngoài ra, trường có website, trong đó có diễn
đàn để học sinh bàn luận về các vấn đề xảy ra trong nhà trường. Thầy cô
giáo cũng tham gia FB cùng học sinh để trò chuyện thoải mái với các em.
Thông qua các kênh này, những phản ứng của học sinh với giáo viên sẽ dễ
dàng, cởi mở hơn, tránh những sự việc không đáng có”.
Tại Trường THPT Phan Huy Chú, Hà Nội, theo cô hiệu
trưởng Nguyễn Thị Nhiếp, từ nhiều năm trường đã thực hiện việc “học sinh
đánh giá thầy, cô giáo”. Việc đánh giá này được tổ chức công khai, bài
bản. Học sinh không phải để lại danh tính nên không lo thầy cô trù dập.
Các em có quyền nhận xét thầy cô giáo, cán bộ, nhân viên nhà trường theo
hàng chục tiêu chí mà trường đặt ra, từ trình độ chuyên môn tới thái độ
ứng xử, tình cảm của các em với thầy cô... “Đây là cách để học sinh
được nhận xét, được nói lên tiếng nói của mình về thầy cô giáo một cách
đường đường chính chính, cũng là kênh để cán bộ, giáo viên phải “nhìn
vào để sửa mình” - cô Nhiếp nói.
Không dễ dàng gì làm được điều này vì ngay cả trong đội
ngũ giáo viên cũng có những người không đồng tình, nhưng sự chuyển biến
trong nhiều năm thực hiện của Trường Phan Huy Chú minh chứng bằng sự
thân thiết trong quan hệ thầy - trò. “Chúng tôi sẵn sàng đón nhận những
góp ý chân thành của các em để rồi cảm nhận được sự trân trọng, yêu quý
của các em”- cô Kim Anh, Trường Phan Huy Chú, chia sẻ.
Trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) cũng dành một số
tiết sinh hoạt lớp để học sinh thảo luận về FB và ứng xử giữa học sinh
với học sinh, giữa thầy và trò. “Tôi muốn cả giáo viên và học sinh
cùng suy nghĩ và nói lên tiếng nói riêng, vì việc được đối thoại đàng
hoàng, công khai, được tôn trọng sẽ giúp học sinh hiểu lẽ đúng, sai và
cũng là cơ hội để người thầy có được những “bài học về giáo dục” cần có
trong quá trình dìu dắt học sinh” - ông Nguyễn Tùng Lâm, hiệu trưởng nhà
trường, nêu ý kiến.
Không có nhận xét nào: